Medeni Hukukun Eşlere Sağladığı Hak: ‘BOŞANMA’

Türk hukukunda evlilik, bir kadın ve bir erkeğin karı-koca rollerini edindiği bir toplumda sağlıklı ailelerin oluşması için gerekli olan en temel birliktelik biçimidir. Sağlıklı aile, sağlıklı toplum oluşturur. Fakat ülkemizde gelenek haline geldiği için evlenen ve evliliğin sorumluluğunu taşıyamayan bireyler vardır. Bu bireylerin, büyüttüğü diğer bireyler de yaşam boyu ailesinin iyi veya kodlarını taşır ve bunu gelecek nesillere bir zincirin halkası gibi aktarır.

Evlilik, insan ırkının devamlılığını sağlamak amacıyla çok eski zamanlardan günümüze kadar devam eden bir kurumdur. Boşanma kurumu da evlilik kadar eski bir kurum olmasına rağmen Türk toplumunda eşler, geleneksel bakış açısıyla yoğurularak, kendilerine öğretilen olgular nedeniyle toplumda yaratılan ‘dul kadın’ algısına maruz kalmamak veyahut evlilik birliği düştükten sonra bir tarafın yoksulluğa düşecek olmasından sebeple boşanma yoluna son çare olarak başvuruyor.

TÜRKİYE’DE ÇİFTLER BOŞANMA YOLUNA GENEL OLARAK HANGİ SEBEPLERDEN ÖTÜRÜ BAŞVURUYOR?

Toplumlar, değişip geliştikçe bu dönüşüme paralel olarak, aile yapısında da farklıklar oluşmuştur. Kadınların ekonomik bakımdan, önceki dönemlere oranla daha bağımsız hale gelmesi, erkeklerin ise bireyselleşmeye duyduğu ihtiyaçla beraber evlilik kurumu, eşler arasında eskisine oranla daha az zorunlu görülen ve ihtiyaç duyulan bir kurum haline gelmiştir.

Türkiye’de, boşanma oranları diğer ülkelere göre daha düşük olsa da, azımsanacak derecede değildir. Türkiye’deki boşanma oranlarında her yıl değişme olduğu gözlenmekte ve bu değişim ve artışlar, bölgelere göre de farklılık göstermektedir. Sanayisi gelişmiş bölgelerde boşanma oranı yüksekken, sanayisi gelişmemiş bölgelerde bu oran daha düşüktür.

Bu bakımdan bakacak olursak boşanma sebepleri de bölgeden bölgeye değişmekte ve çeşitlenmektedir. Türkiye’de boşanma sebepleri içerisinde ruhi bozukluk, eğitim düşüklüğü, kadının özgür olmaması, erkek egemenliğinin etkin olması, sorumsuz ve ilgisiz davranma, aşırı derecede alkol kullanma, hakaretler, kapalı aile gelenekleri, kumar alışkanlığı, eşin diğer eşe çok kaba/kötü davranması, çocuk sahibi olamamak, erkeğin çok eşlilik görüşünü benimseme eğilimi, namus anlayışının farklılaşması, evliliğin yükümlülüğünü kavramadan evlenme, cinsel anlamda yaşanan birliktelikten haz duymayan veya yaşanan haz ile yetinmeyen eşin, hazzı başka yerlerde araması, toplum baskısı, faydacı, çıkarcı ve ferdiyetçiliğin öne çıkması, uyumsuz ve geçimsiz ailede yetişmek gibi, birçok faktörün boşanmaya neden olduğu görülüyor.

Yargıtay Kararları Işığında Boşanma Nedenleri Nelerdir?

Duygusal Şiddet Boşanma Sebebi

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2017 Tarihli 2016/6232 E. 2017/11551 Kararına göre; Eşlerin birbirlerinin her türlü özellikleriyle alay etmeleri küçültücü davranışlardan bulunması duygusal şiddete yönelik bir davranış olduğundan evlilik birliğinin temelden sarsılması sebebiyle boşanma davasında boşanma sebebi sayılmaktadır. Eşlerden birinin diğeriyle alay edip onu küçük düşürmesi, eşin kilosuyla alay etmek, bana yakışmıyorsun şişko, yiye yiye dana gibi oldun, vb. demek, organlarıyla alay etmek, görüntüsüyle alay etmek boşanma sebebidir.

EŞİNİ KENDİ AİLESİYLE BERABER OTURMAYA ZORLAMAK BOŞANMA SEBEBİ 

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi E. 2003/1637 K. 2003/2987 T. 6.3.2003 Kararına göre;

Eşini ailesi ile birlikte oturtmak da, oturmaya zorlamak da evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ve dolayısıyla boşanma kararı verilmesi gerektiğini gösterir.

KADININ, YETERLİ PARA KAZANAMADIĞINI SÖYLEYEREK ERKEĞİ AŞAĞILAYIP HOR GÖRMESİ BOŞANMA SEBEBİ 

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2020/2911 E. , 2020/4577 Kararına göre; ‘ …………Bununla birlikte davacı-davalı kadının birden fazla erkekle güven sarsıcı davranışlarda bulunduğu, yeterli para kazanamadığını söyleyerek erkeği aşağıladığı, hor gördüğü, davalı-davacı erkeğin ise kadını kapıcılık yapmaya zorladığı anlaşılmaktadır. Boşanmaya sebebiyet veren vakıalarda davacı-davalı kadın ağır kusurludur.’

Görüldüğü üzere boşanma, hem maddi hem de manevi sonuçlar doğuran kanuni bir haktır. Kişileri hem manen hem de madden yıpratan boşanma süreci hukuki olarak çok ayrıntı ve titizlik gerektiren davalar olduğundan, hak kaybı yaşamamak için her iddianın ispatlanması, davaya gerekli özenin gösterilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan bir avukattan mutlaka profesyonel bir yardım alınması büyük önem arz etmektedir.