Dolar 32,3325
Euro 35,1176
Altın 2.310,95
BİST 9.079,97
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul 21°C
Açık
İstanbul
21°C
Açık
Cum 23°C
Cts 21°C
Paz 21°C
Pts 23°C

Deprem-İşçi-İşveren Üçgeni

6 Nisan 2023 13:44 | Son Güncellenme: 7 Nisan 2023 16:26
327

Ülkemizde 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen deprem felaketi ile birlikte 10 ilimizde çok ciddi yıkımlar ve kayıplar meydana gelmiştir. Öncelikle meydana gelen deprem nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allahtan rahmet, yakınlarına baş sağlığı, yaralılara ise acil şifalar diliyorum. Acımız çok büyük ancak birlik olursak hep birlikte yaralarımızı saracağımıza inanıyorum.

Yaşanan deprem felaketi ile deprem işçi işveren üçgeninde çalışma ve iş hayatı da son derece etkilendi. Deprem bölgesinde yer alan işyerlerinin hasara uğraması veyahut yıkılması nedeniyle faaliyetlerine devam edememeleri, gerek de işçilerin sağlık sorunları yaşamaları nedeniyle iş görme edimine devam edememeleri nedeniyle iş ilişkisinin nasıl devam edeceği konusunda akıllarda soru işaretleri oluştu. Bu yazımda siz sevgili okurlarıma deprem sonrası işçi ve işverenin haklarından bahsedeceğim.

ARA REKLAM ALANI

 

DEPREM NEDENİYLE İŞVEREN, İŞÇİNİN İŞ AKDİNİ FESHEDEBİLİR Mİ?     

 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik mevzuatı bakımından ise 22.02.2023 tarihli ve 32112 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 125 Numaralı Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Alanına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile OHAL ilan edilen illerde kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği uygulamalarına başlanmış ve OHAL süresince çalışanların hizmet veya iş sözleşmelerinin feshinde birtakım kısıtlamalar yürürlüğe girmiştir. Anılan Cumhurbaşkanı kararnamesi ile istihdamın korunmasına ilişkin tedbir olarak fesih yasağı getirilmiştir.

 

4857 sayılı İş Kanunu’nda geçerli sebeple fesih halleri de düzenlenmektedir.

  • Deprem sebebiyle ekonomik olarak zarar gören işveren de ekonomik sebeplere dayanarak, işçilerin ihbar ve kıdem tazminatlarını ödeyerek, iş akdini geçerli nedene dayanarak feshedebilir.

 

DEPREM SONRASINDA İŞÇİ İŞ AKDİNİ FESHEDEBİLİR Mİ?

 

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 10. maddesinde, “İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür” hükmü düzenlenmektedir.

6331 sayılı Kanun’un ‘’Çalışmaktan Kaçınma Hakkı’’ başlıklı 13. Maddesi uyarınca;

Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.

Çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.

İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabii oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir.

4857 sayılı İş Kanununun 24. maddesinin 3. Fıkrası uyarınca da işçiye haklı nedenle fesih imkânları tanınmıştır. Mücbir bir sebep olan deprem felaketi ile iş yerinin yıkılması, ağır hasar alması, işverenin depremden etkilenmesi vs sebepleriyle işçilerin çalışmaya hazır olduğu halde işyerinde çalışmanın bir haftadan fazla süre ile durmasına sebebiyet verecek zorlayıcı sebeplerin çıkması halinde işçiler bir haftalık bekleme süresi bitiminde iş akitlerini haklı nedenle feshedebilir. İşçilerin sözleşmeyi bir haftalık bekleme süresinden sonra feshetme zorunluluğu bulunmamakta olup zorlayıcı sebep devam ettiği sürece haklı nedenle feshedebilir.

 

DEPREM SONRASI İŞÇİ İŞE GİDEMEZSE NE OLUR?

 

4857 Sayılı İş Kanunu’nda işçinin arka arkaya  2 gün işe gitmemesi durumunda, kanun işverene devamsızlık sebebiyle iş akdini fesih imkânı tanınmıştır. Ancak işçi işe gitmemesi durumunu meşru bir mazerete dayandırırsa bu durumda işveren iş akdini feshedemeyecektir, feshetse dahi bu fesih geçersiz olacaktır. Deprem sebebi ile işe gidemeyen çalışanların durumu da meşru bir mazeret olduğu için çalışanların bu sebeple işe gitmemesi durumunda işveren tarafından devamsızlık sebebiyle feshedilemez.

 

DEPREM NEDENİYLE HAYATINI KAYBEDEN İŞÇİLERİN, İŞÇİLİK ALACAKLARI NE OLACAKTIR?

 

  1. Kıdem Tazminatı Yönünden;

Kıdem tazminatı işveren tarafından defaten ödenmesi gereken bir haktır. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 120. Maddesi uyarınca, kıdem tazminatı almak için gerekli şartları sağlamış ve deprem sonucu hayatını kaybeden işçilerin yasal mirasçılarının, veraset ilamı ile kanıtlamak suretiyle işçinin vefat ettiği tarihten itibaren 5 yıl süre içinde işverenden kıdem tazminatını isteme hakkı bulunmaktadır.

 

  1. İhbar Tazminatı Yönünden:

İşçinin vefatı halinde yasal mirasçıları ihbar tazminatı talep edemez.

 

  1. Yıllık İzin Ücreti Alacağı:

Çalıştığı iş yerinde 1 tam yıl çalışma süresini dolduran işçinin kıdem süresine göre yıllık izin kullanma hakkı bulunmaktadır. İş akdi hangi sebeple feshedilmiş olursa olsun kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretler de yasal mirasçıları tarafından istenebilecektir.

 

  1. Ücret ve ücret benzeri diğer işçilik alacakları:

İşçi eğer vefatından önceki çalışmasının karşılığı olan ücretleri, fazla mesai ücretleri hafta tatili, bayram ve genel tatillerdeki çalışmalarına ait ücretleri vb. parayla ölçülebilen hakları almadıysa yasal mirasçıları bu hakları işverenden talep edebilecektir.

 

İŞVERENDEN ÖLÜM TAZMINATI TALEP EDİLEBİLİR Mİ?

 

Türk Borçlar Kanunu’nun 440. Maddesi gereği işçinin ölümü halinde işveren tarafından işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, bunlar yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere ölüm gününden başlayarak bir aylık, hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse de iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.

Bir aylık ölüm tazminatının ödenmesi için işçinin bir gün dahi olsa işyerinde çalışmış olması yeterlidir. İş sözleşmesinin türü ölüm tazminatı istenebilmesi bakımından önem taşımaz. Ödemenin vefat tarihinden itibaren hemen yapılması gerekir. Fakat unutulmamalıdır ki; ölüm tazminatı ve kıdem tazminatı birlikte talep edilemez.

 

REKLAM ALANI
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.