TUNCELİ’DE CEVİZ HASADI ZAMANI

Tunceli’de yılda bin 250 ton üretim yapılan cevizde hasat başladı. Aileler, hep birlikte çalışarak bahçelerdeki cevizleri toplayıp, bir kısmını eşe dosta gönderiyor, kalan kısmını ise organik pazarlarda tüketiciye sunuyor.

Kentte 13 bin 722 dekarlık alanda yıllık ortalama bin 250 ton ceviz üretimi gerçekleştiriliyor. Sonbahar mevsiminde uzun sırıklar yardımıyla silkelenen cevizler, toplanıp kabuklarından ayıklandıktan sonra kurumaları için güneşe bırakılıyor. Evin ihtiyacı kadar ceviz bırakıldıktan sonra satışa çıkan cevizler, kalitesine göre kilogramı 25 ile 40 liradan organik pazarlarda alıcı buluyor. Tunceli genelinde her bölgede yetişen ceviz hasadının yapıldığı yerlerden biri de Pülümür ilçesi. İlçeye bağlı Çobanyıldızı köyünde atadan kalma cevizlerin hasadını yapan Yıldız ailesi de küçüğünden büyüğüne bütün fertleriyle hasatta işbirliği halinde çalışıyor. Aile reisi Nuri Yıldız’ın silkelediği cevizleri toplayan İsmail Yıldız, bu yıl bazı bölgelerde cevizin iyi tuttuğunu ancak bazı bölgelerde istenen verimi elde edemediklerini belirterek, başta ayılar olmak üzere yaban hayvanlarının cevizlere zarar verdiğini söyledi.

Ceviz hasadının zahmetli olduğunu ifade eden aile bireylerinden Ali Rıza Han ise “Silkeledikten sonra kabuğundan ayırıyoruz. Daha sonra kurutuyoruz. Fazlasını satıyoruz. Bazen kabuklu hali yerine ceviz içi olarak sattığımız da oluyor” dedi.

Ceviz hasadında küçük kardeşiyle yardım ettiklerini dile getiren Ayaz Yıldız da “Ben 11 yaşındayım. Kardeşim Ali ile beraber ailemize yardım ediyoruz. Ceviz bitene kadar geliyoruz. Akşam da eve gittiğimizde topladığımız cevizleri pay ediyoruz” diye konuştu.

En zor ve zahmetli olan silkeleme işini yapan 65 yaşındaki aile reisi Nuri Yıldız, ata cevizlerinin diğer cevizlerden farklı olduğuna dikkat çekerek, “Bu ceviz ziraat cevizlerinden daha kaliteli. Tadı daha lezzetli. Ziraat cevizleri iri oluyor ancak içi tam dolmuyor” ifadelerini kullandı.

İşten fırsat buldukça ailesine ceviz hasadında yardımcı olan Ahmet Yıldız, “Bunlar dedemden kalan 1940-1950’lerde yetişen cevizler. Dedemiz öldü. Bizler de onun emeği boşa gitmesin diye hasat zamanında bunların bakımlarını yapıyoruz. Sonbaharda silkeleme zamanı. Babam 65 yaşında çıkabildiği kadar çıkıyor ağaçlara silkeliyor. Bundan sonra ayıklama işlemi var. Ayıkladıktan sonra güneşte kurutuyoruz. Eşimize, dostumuza dağıtımını yapıyoruz. Yediğimizi yiyoruz. Pek ticaretini yapmıyoruz. Ancak geçmiş yıllarda 80 ile 100 teneke sattığımız dönemler oluyordu. Son zamanlarda yaban hayvanlarının zarar vermesinden ötürü ağaçlardaki verim yüzde 50 kadar düştü” dedi.

Cevizlerin özelliği hakkında da bilgi veren Yıldız, “Ziraat cevizleri iri oluyor ancak içi boş. Onların yağ oranı düşük oluyor. Bu cevizler biraz daha sert ancak yağlı ve kaliteli. Bunların kör dediğimiz kabuğundan zor ayrılanları oluyor. Onu da fidancılar satın alıp dikiyorlar. Kabuklarını fırınlarda yakmak için satıyorlar. Eskiden bu dışındaki yeşilin kumaş boyalarında kullanıldığı söyleniyordu. Son zamanlarda bunu göremiyoruz” diye bilgi verdi.