DİYARBAKIR’DA ÜRETİLEN YERLİ VE MİLLİ İLK LENS SOLÜSYONU SATIŞA ÇIKTI

Diyarbakır’da 3 yıllık AR-GE çalışması sonrası Pandemi dönemindeki sokağa çıkma kısıtlamalarında gece gündüz çalışan Türk bilim insanlarının Türkiye’de üretimi olmayan ve PRO-VISION markası ile üretilen kontak lens solüsyonu ilk kez CE belgesi alarak piyasaya sürüldü.

Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Tekin, hem Kovid-19 ile uğraşıp hem de boş vakitlerinde gece gelip buralarda AR-GE çalışmaları gerçekleştirdiklerini belirterek, “3 yılın sonunda Dicle Teknokent’te ülkemizde ilk defa lens temizleme solüsyonu ürettik. AR-GE sonucu Dicle Teknokent’te pilot üretim merkezini de kurduk. Ülkemizde özellikle şimdiye kadar lens solüsyonu üretilmediğini öğrendik. Ülkemizde yerli ve milli olan ilk defa lens solüsyonu üretimini yapmış olduk. Bununla birlikte dışa bağımlılığımız da azaldı. Ülkemize de ciddi bir gelir katkısı olacak. Bu ürün aynı zamanda bölgemize de ciddi katkı sağlayacak.” dedi.

Türkiye’de üretimi yapılmayan ve 2019 TÜİK verilerine göre yaklaşık 100 milyon dolar tutarında ithalatı yapılan kontak lens solüsyonunun tedariğinde, pandemi sürecinde zorluk yaşanınca sanayiciler yerli ve mili bir ürün için bilim insanlarından destek istedi. Dicle Teknokent çatısı altında faaliyet gösteren Ultron Kimya, Dicle Üniversitesi ve KOSGEB’in ekonomik desteğiyle genç profesörlerden oluşan biri kadın toplam 4 kişilik ekip çalışmaya başladı. Kontakt lens solüsyonunda dışa bağımlılığı ortadan kaldıracak olan çalışmada Tıp Fakültesi’nden ise Prof. Dr. Recep Tekin, Fen Fakültesi’nden Prof. Dr. Murat Aydemir ile Prof. Dr. Feyyaz Durap ve Prof. Dr. Nermin Meriç’in çalışmaları olumlu sonuç verdi. Üretilen çok amaçlı kontakt lens temizleme solüsyonu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Merkezi Laboratuvarı, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi TÜBİTAK MAM ve Yeditepe Üniversitesi AR-GE ve Analiz Laboratuvarı’nda (YÜ-AGAM) yapılan tüm fiziksel, kimyasal ve bio uyumluluk testlerinden başarı ile geçti. 2 patent başvurusu yapılan solüsyonun üretimi için Diyarbakır Teknokent’te Ar-Ge ve üretim merkezi de kuruldu. CE belgelendirme süreci alan ürün ilk olma özelliği taşıyor. Piyasaya sürülen ürün için kamu kurum kuruluşları ve Ultron Kimya’nın da destek verdiğiyle yaklaşık 5 milyonluk bir maliyet harcandı. Türkiye’de milli ve yerli ilk olma özelliğine sahip olan kontak lens solüsyonu seri üretim için iş insanlarından da destek bekliyor. Ürünün satışı için de Ortadoğu’ya pazarlama çalışmaları sürüyor. Öte yandan proje, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AR-GE Teşvikler Genel Müdürlüğü tarafından bitirme belgesi aldı.

“ÜLKEMİZDE YERLİ VE MİLLİ OLAN İLK DEFA LENS SOLÜSYONU VAR”

Dicle Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Tekin, Güneydoğu’da AR-GE çalışmalarıyla ilgili çok fazla ürün olmadığını ve 3 yıl önce sahadan gelen istek ile talepler doğrultusunda Türkiye’de olmadığını öğrendikleri lens temizleme solüsyonuyla ilgili olarak 3 arkadaşla birlikte çalışma başlattıklarını söyledi. Tekin, “Hem Kovid-19 ile uğraşırken hem de boş vakitlerimizde gece gelip buralarda AR-GE çalışmalarımızı gerçekleştirdik. 3 yılın sonunda Dicle Teknokent’te ülkemizde ilk defa lens temizleme ve solüsyonu ürettik. AR-GE sonucu Dicle Teknokent’te üretim merkezini de kurduk. Bu şekilde başarıya imza atmış olduk. Başarının hikayesi emek ve gece gündüz demeden yapılan çalışmalar karşısında oldu. Ülkemizde özellikle şimdiye kadar lens solüsyonu üretilmediğini öğrendik. Ülkemizde yerli ve milli olan ilk defa lens solüsyonu var. Bununla birlikte dışa bağımlılığımız azaldı. Ülkemize de ciddi bir gelir katkısı olacak. Bu ürün aynı zamanda bölgemize de ciddi katkı sağlayacak. En azından artık akademisyenlerin de sanayi iş birliği içerisinde yeni ürünler AR-GE çalışmaları geliştirebildiklerini ve katkı sağlayabildiğini ayrıca bununla birlikte Ortadoğu pazarına açılma ile döviz girişinin olacağını düşünmekteyiz. Diğer akademisyenlere de örnek teşkil etmekteyiz. Artık Güneydoğu’da çalışan akademisyenler de AR-GE çalışmaları sonucu yeri ürünler üretebileceklerini ve bu başarıları elde edebileceklerini öğrendik. Sahada da bunu görüyoruz. Özellikle Dicle Teknokent’te akademisyenlerin şirket kurduğu ve AR-GE çalışmaları yaptıklarını görmekteyiz. Bu bizi tabi ki mutlu ediyor. Bize gurur veriyor. Ülkemize de böyle bir ürün kazandırmak çok mutlu ediyor. Lens solüsyonu sadece burada bitmiyor sahada çalışma ve sonrasını bir düzene oturttuktan sonra yeni AR-GE çalışmalarımız devam edecektir. AR-GE çalışmasıyla birlikte Dicle Teknokent’te pilot üretim merkezi olarak burada başarı elde etmiş olduk. Ürünümüz tamam hazır ama malum pazarlama süreci zor bir süreç. Seri üretim daha zor buna bir maddi kaynak gerekiyor. Bundan sonraki süreçte bakanlık, KOSGEB, STK’lar ve sanayicilerle birlikte alacağımız desteklerle Diyarbakır’da özellikle Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) büyük bir seri üretim merkezi kurmayı düşünüyoruz. Hem bu alanda bölgemizin tanıtımına vesile olur hem de iş istihdamı sağlamış olacağız. Umarım bundan sonra daha güzel başarılara imza atacağız. Hem bölgemize hem de ülkemize ciddi katkılar sunmayı düşünüyoruz” dedi.

“ŞUAN ÜRÜNÜN ÜRETİM AŞAMASI ARTIK PAZARLAMA AŞAMASINA GELDİ”

Kontak lens solüsyonlarıyla ilgili olarak AR-GE çalışmalarının devam ettiğini aktaran Dicle Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feyyaz Durap, KOSGEB ve üniversitenin desteği sonucu 3 yıllık AR-GE sonuçlarının tamamlandığını ifade etti. Prof. Dr. Aydemir, “Şuan ürünün üretim aşaması artık pazarlama aşamasına geldi. Avrupa uygunluk belgesi dediğimiz CE belgesi ISO belgesi ve bu ürün tıbbı cihaz sınıfında olduğu için bu ürün 2B steril ortamda üretilmesi gerekiyor. Bununla ilgili tüm koşullar sağlandı. Şuan ürün kullanıma hazırdır. Artık gönül rahatlığıyla tüketiciler bundan faydalanabilirler” diye konuştu.

“İLK DEFA SANAYİDEN GELEN BU ÇAĞRIYA CEVAP VERMİŞ DURUMDAYIZ, BU DA AYRICA BİZİ MUTLU ETMEKTEDİR”

Dicle Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Aydemir, yaklaşık günde 200 litre üretime sahip olduklarını ve ürünün steril koşullarda üretildiği için bunu yapmak zorunda olduklarını dile getirdi. Prof. Dr. Aydemir, “Burası tamamen steril olmak zorunda çünkü tıbbı cihaz sınıfında yüksek riske sahip. Dolaysıyla buradaki tüm üretim koşullarını Avrupa Birliği uyum çerçevesinde uygun olarak dizayn ve üretmek zorundayız. Yaklaşık 2018 yılından bu yana oluşturulan AR-GE ekibi akademisyenlerin somut anlamda başardığı ilk olgu diyebilirim. Bundan sonra ki akademisyenlerin de bizi örnek alarak çalışmalar konusunda teşvik edeceğini düşünüyorum. İlk defa sanayiden gelen bu çağrıya cevap vermiş durumdayız. Bu da ayrıca bizi mutlu etmektedir.  ” şekilde konuştu.

Dicle Üniversitesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nermin Meriç, bir kadın girişimci olarak burada olmaktan mutluluk duyduğunu ve diğer kadın akademisyen hocaların da girişimler içerisinde bulunması gerektiğini hatırlattı.